همه چیز در مورد کوکسا

همه چیز در مورد کوکسا

همه چیز در مورد کوکسا که باید بدانید، کوکسا چیست و چه ویژگی خاصی دارد؟

کوکسا یک فنجان چوبی است که در بین کوهنوردان سنتی ، بوشکرفت­ها، طبیعت­گردها و بقیه افراد  از جایگاه ویژه و مقدسی برخوردار است.

بسیاری ادعا می کنند که خاستگاه کوکسا فنلاند بوده است، اما بطور دقیق­تر می­توان گفت ریشه نوردیک دارد.

کوکسا یک فنجان چوبی است که از چوب توس ساخته می­شود.

این لیوان ها با هنرنمایی و الهام از سنت­ قدیمی مردم بومی سامی لاپلند ساخته می­شوند.

شیوه زندگی سامی تحت تاثیر گله گوزن شمالی ، تغذیه ، شکار ، ماهیگیری و تجارت است.

نام “کوکسا” از زبان فنلاندی گرفته شده است و می توان آن را گوکسی (سامی) یا کاسا (سوئدی) نیز نامید.

سامی­ها چه کسانی هستند؟

سامی ها ساکنان بومی شمال اروپا هستند که مقیم ساپمی هستند.

این منطقه امروزه بخش هایی از شمال سوئد ، نروژ ، فنلاند و شبه جزیره کولا در روسیه را شامل می شود.

شیوه زندگی سنتی سامی­ها، تحت تاثیر شکار، ماهیگیری و تجارت بوده است.

و این سبک زندگی تا اواخر قرون وسطی،

زمانی که ساختارهای مدرن کشورهای شمال اروپا ایجاد شد، همچنان پابرجا بود.

معیشت و پوشش سنتی سامی­ها بر اساس استفاده از منابع طبیعی است.

از آنجا که از طبیعت امرار معاش می کردند هماهنگی زیادی با طبیعت داشتند.

منشا کوکسا

کوکسا در اصل بطور گسترده­ای در مناطق قطبی به عنوان فنجان شخصی برای نوشیدنی استفاده می­شود.

به دلیل شرایط آب و هوایی خاص این منطقه فنجان باید از جنسی ساخته می­شد تا دوام خوبی داشته باشد.

کوکسا­ها از صنایع دستی مردم سامی (Duodji) هستند. صنایع دستی این منطقه بسیار کاربردی و مفیدند.

این نوع صنایع دستی گاهی عناصر هنری هستند اما اساساً شامل اشیا مورد استفاده در زندگی روزانه مانند چاقو، کاسه و … هستند.

هنر این منطقه به دلیل مواد مصرفی به  دو دسته تقسیم  و هر دوی آنها از مواد طبیعی ساخته می­شوند.

دسته اول اشیایی زنانه هستند که اغلب از پوست ساخته می­شوند.

دسته دوم اشیا مردانه اند که از چوب، شاخ یا استخوان حیوانات درست می­شوند.

صنایع دستی مردم سامی کاربردی هستند و بگونه­ای ساخته­ای می­شوند تا با محدودیت­های محیطی سازگار باشند.

کوکسای ساخته شده از جوش چوب برای نوشیدنی گرم یا سرد استفاده می­شود و برای جمع­آوری انواع توت­­ها نیز کاربرد دارد.

همانطور که گفته شد کوکسا از چوب درخت توس ساخته می­شود.

چوب توس اختلاف دمای بالا را تحمل می­کند بهمین دلیل ریختن آب جوش در آن در هوای منجمد منفی 15 درجه مشکلی برای آن ایجاد نمی­کند.

کوکسا دارای دوام و مقاومت بالایی است و در صورت افتادن روی زمین ترک نمی­خورد.

کوکسا یا گوکسی به معنی ملاقه، فنجان یا قاشق است و برای همین موارد هم استفاده می­شود.

کوکسا جزء اشیا مردانه است، بطور سنتی دست ساز بوده و برای برش چوب زمان و مهارت زیادی نیاز دارد.

در اکثر مواقع هر فرد سامی کوکسای خود را خودش درست می­کند.

گاهی به عنوان هدیه به دیگران نیز استفاده می­­شود.

کوکسا دربرگیرنده اهمیت صنایع دستی در هویت مردمان سامی است:

یک شی دست­ساز که نشان­دهنده فرهنگ و نمادی از شیوه زندگی آنهاست.

جوش چوب چوب چیست؟

همانطور که در بالا گفتیم کوکسا از جوش چوب درخت درست می­شود. اما جوش چوب چوب چیست؟

جوش چوب بخشی از درخت است به شکلی غیرهموار و نافرم در درخت ایجاد می­شود.

جوش چوب معمولاً به شکل دایره­ای است که در قسمت بیرونی تنه یا شاخه درخت رشد می­کند و پر از جوانه­های خشک شده است.

جوش چوب به دلیل عواملی مانند آسیب یا  عفونت قارچی و ویروسی ایجاد می­شود.

جوش چوب­ها بسیار خاص هستند و در حرفه نجاری بسیار مورد توجه قرار گرفته­اند.

در استفاده از جوش چوب، آن را می­تراشند، با دقت خشک می­کنند تا از ترک خوردن آن جلوگیری شود

سپس مطابق با سنت­های محلی به آن شکل می­دهند و به عنوان صنایع دستی استفاده می­کنند.

کوکسایی که از جوش چوب درخت توس ساخته می­شود دوام و ماندگاری بیشتری

نسبت به کوکسایی که از چوب صاف  توس درست می­شود دارد.

از نظر تاریخی درخت توس رایج­ترین چوب برای ساخت کوکسا است اما از چوب­های دیگر هم می­توان استفاده کرد.

چوب های دیگر برای ساخت کوکسا

امروزه چون جوش چوب درخت توس زیاد در دسترس نیست،

می­توان از چوب درخت­های دیگری مانند چوب گردو، چوب بلوط، راش یا چوب های سخت دیگر برای ساخت کوکسا استفاده کرد.

به طور معمول درختانی مانند توس ، سکویا ،

گردو و زیتون دارای جوش چوب هستند و بهترین چوب­ برای تهیه فنجان کوکسا یا لیوان چوبی می­باشند.

البته همانطور که گفته شد برای یافتن آنها به زمان زیادی نیاز دارید!

مراحل ساخت کوکسا

بهتر است برای ساخت کوکسا از چوب درخت توس استفاده کنید اما اگر در دسترس نبود می­توانید از چوب درختان دیگری که گفته شد استفاده کنید.

در این مراحل ساخت کوکسا را مرحله به مرحله توضیح می­دهیم.

مرحله 1:

جدا کردن جوش چوب از درخت

برای جداسازی جوش چوب از درخت نکاتی را باید در نظر بگیرید تا به درخت آسیب نرسانید.

برای جدا کردن جوش چوب از درخت از اره دستی استفاده کنید.

جوش چوب را با دقت برش بزنید و زخم باقی مانده روی درخت را با روغن کاج یا سایر مواد عایق بپوشانید تا زخم زودتر التیام یابد.

هنگام بریدن جوش چوب از تنه درخت چند نکته دیگر نیز باید مورد توجه قرار گیرد:

هنگام بریدن جوش چوب ، دسته کوکسا را در نظر بگیرید.

سعی کنید در تابستان یا پاییز جوش چوب را از درخت بردارید زیرا در زمستان درخت شیره کمتری دارد بنابراین زخم روی درخت دیرتر بهبود می­یابد.

مرحله دوم:

خشک کردن جوش چوب

چوب تازه یا جوش چوب، نرم تر از چوب خشک است و تراشیدن آن راحت تر از چوب خشک است.

اما برای جلوگیری از آسیب بیشتر  باید چوب را خشک کنید.

اگر می خواهید از چوب تازه استفاده کنید می توانید

آن را با موم زنبور عسل یا چسب پلی اورتان یا هر عایق دیگری بپوشانید تا روند خشک شدن چوب کند شود.

اگر چوب به سرعت خشک شود، جوش چوب ترک می­خورد  و دیگر نمی­توان از آن برای ساخت کوکسا استفاده کرد.

برای خشک شدن چوب باید اجازه دهید چوب چند ماه تا یک سال در مکانی با تهویه مناسب خشک شود.

بعد از این زمان می توانید از آن برای تهیه یک فنجان کوکسا استفاده کنید.

مرحله سوم:

گود کردن جوش چوب

پس از خشک شدن جوش چوب می­توانید یک کوکسا با استفاده از ابزار مناسب درست کنید.

برخی کوکسا را با دست حکاکی می­کنند و برخی با استفاده از ماشین و دستگاه­های نجاری آن را تولید می­کنند.

در هر صورت باید ابتدا شکل اولیه کوکسا را روی چوب بکشید و سپس داخل آن را تو خالی و درنهایت به آن شکل دهید.

مرحله چهارم:

روغن کاری کوکسا

در نهایت زمانی که کوکسا آماده شد باید آن را با استفاده از روغن­های گیاهی مانند روغن بذر کتان یا زیتون روغن کاری کنید.

به خوبی روغن را روی کوکسا ماساژ دهید و اجازه دهید روغن به خوبی در چوب نفوذ کند.

این کار را چندین مرتبه انجام دهید تا به مقاومت نهایی برسید.

بعد از این مرحله کوکسای شما آماده است.

طراحی کوکسا

کوکسا به شکل زیبایی طراحی شده است، دسته آن هم سطح لبه فنجان است.

این طراحی به کوکسا شکل قابل تشخیصی می­دهد که می­توان آن را میان فنجان­های دیگر براحتی تشخیص داد.

کوکسا دارای استحکام بسیار بالایی هستند و دسته آن می­تواند دارای دو سوراخ، یک سوراخ و یا صاف باشد.

در هر صورت دارای دسته راحتی است و اجازه نمی­دهد لیوان از دست شما لیز بخورد.

دسته آن زمانی که انگشتان شما یخ زده، سست و ضعیف شده بسیار کارآمد خواهد بود.

بخش کروی کوکسا می­تواند گرد یا صاف باشد بنابراین براحتی روی میز ثابت می­ماند.

کوکسای چوبی به گونه­ای طراحی شده است تا در صورت وجود اختلاف دمای بالا و افتادن روی زمین آسیب نبیند.

اگر کوکسای شما دست­ساز است هنگامی که آن را با دو دست خود نگه می­دارید می­توانید بی­نظمی­های حکاکی روی آن را حس کنید.

کوکسای چوبی همیشه به شما حس گرما و راحتی می­دهد حتی در شرایط آب و هوایی سرد.

کاربرد کوکسا در طبیعت­گردی و کمپ

کوکسا در اسکاندیناوی و کشورهای شمال اروپا در بین گیاهخواران ، کوهنوردان و دوستداران طبیعت همیشه محبوب بوده است.

کوکسا به دلیل سازگار بودن با محیط زیست، اندازه مناسب، کاربرد آسان، ظاهر زیبا و سبک بودن برای حمل با کوله­پشتی دوباره محبوبیت زیادی بین مردم پیدا کرده است.

اکثر افراد طبیعت گرد و علاقه­مندان بوشکرفت و بقا در طبیعت از کوکسا استفاده می­کنند.

در واقع کوکسا یک همراه عالی برای پیاده روی در طبیعت، کمپ، غذا خوردن و باغبانی است.

کوکسای به دلیل جنس چوبی و  طراحی دسته­ها همچنین برای کسانی مناسب است که در زمستان و هوای سرد به سفر و طبیعت می­روند.

نوشیدن چای مورد علاقه خود از یک فنجان چوبی بسیار لذت بخش است، حتی طعم آن بهتر هم می­شود.

نگهداری و مراقبت از کوکسا

مراقبت از کوکسا بسیار آسان است،  کافی است فقط آن را با آب گرم بشویید و بگذارید خشک شود.

هرچه بیشتر از آن استفاده کنید ، طعم ها به مرور در آن بهتر می شوند. از شوینده ها برای شستن آن استفاده نکنید ، زیرا ممکن است به کوکسا آسیب برساند.

پس از چند سال استفاده از کوکسا، فنجان با طعم نوشیدنی سازگار می شود.

توصیه می شود از آن فقط برای قهوه یا چای استفاده کنید ، اما نه لزوماً برای هر دو.

کوکسا وسیله­ای است که آثار استفاده از آن را نشان می دهد بنابراین منحصر به فرد است.

اولین چیزی که هنگام استفاده از کوکسا استشمام می کنید عطر چوب است.

حتی ممکن است بوی آتشی که در کمپ روشن کرده­اید و تمام مکانهایی که سفر کرده اید را بگیرد و فوراً شما را به آن خاطرات باارزش باز می گرداند.

فنجان های چوبی  وسیله­های جذابی هستند که می­توان آنها را به مجموعه ای از وسایل آشامیدنی و غذاخوری که حالت سنتی و بومی دارند اضافه کرد.

اگر تازه کوکسای خود را خریداری کرده­اید بهتر است برای شروع طبق دستور­المل زیر پیش بروید تا کوکسای شما برای استفاده آماده شود.

اگر از ابتدا  نگهداری از کوکسا را به درستی انجام دهید می­تواند یک عمر برای شما کار کند.

• 4/1 کوکسای را با نوشیدنی الکی مانند آبجو یا هر نوشیدنی دیگری که می­خورید پر کنید.

• نوشیدنی را در جهت عقربه­های ساعت در کوکسا بچرخانید تا تمام قسمت­های داخلی آن مرطوب شود بدون اینکه از لبه کوکسا بیرون بریزد.

• نوشیدنی را بخورید یا بیرون بریزید.

• دوباره 4/1 کوکسا را با نوشیدنی پر کنید.

• این بار نوشیدنی را بر خلاف جهت عقربه­های ساعت بچرخانید.

• نوشیدنی را بنوشید یا بیرون بریزید.

• در مرحله بعد، مقداری قهوه اصل دم کنید(از قهوه فوری استفاده نکنید)

• بدون شستن کوکسا بعد از نوشیدنی، آن را با قهوه پر کنید.

• اجازه دهید قهوه 24 ساعت در کوکسا بماند.

• بعد از 24 ساعت، قهوه را دور بریزید.

• کوکسا را با آب گرم بشویی و با دستمال آشپزخانه خشک کنید.

• کوکسای شما آماده استفاده است.

هر چه بیشتر از کوکسا استفاده کنید کوکسا حالت سنتی­تر بیشتری پیدا می­کند.

فراموش نکنید که کوکسای را هرگز با مواد شوینده نشویید و در آن شیر نریزید.

پیشنهاد می‌کنیم جهت اطلاع از آخرین محصولات و آخرین وقایع سروکوه را از طریق کانال اینستاگرام سروکوه دنبال کنیم

ملزومات کمپینگ، طبیعت گردی و آشپزی در طبیعت