لیست غذا برای کمپینگ آخر هفته
سپتامبر 14, 2021چگونه کوکسا بسازیم
سپتامبر 19, 2021مراحل ساخت کوکسا
مراحل ساخت کوکساT کوکسا یا گوکسی (به فنلاندی: ,kuksaبه سوئدی:( kåsa فنجان نوشیدنی است که از چوبی حکاکی شده درست میشود
و از صنایع دستی سامیها (duodji) در شمال اسکاندیناوی و فنلاند است.
امروزه کوکسا در شکلها و جنسهای مختلف تولید میشوند.
با این حال، کوکسای اصلی از چوب جوش درخت توس ساخته میشود.
در این مقاله، گام به گام یاد میگیرید که چگونه می توانید با ابزار دستی برای خودتان کوکسا درست کنید.
جوش چوب، بخشی از درخت است که به شکل نامتقارن رشد میکند.
بطور رایج بصورت برآمدگی گرد که رشد بسیار زیادی داشته در تنه درخت یا شاخهها یافت میشود.
چوب جوش در واقع یک نوع بیماری است که بر اثر قارچها و میکروبها به وجود میآید.
این برآمدگی با توجه به ساختار چوبی خود، دوام بیشتری نسبت به بقیه چوب درخت دارد.
از آنجا که چوب جوش شکل بسیار خاصی از چوب است و به سختی میتوان از آن استفادهای کرد،
کوکساهای بازاری در سراسر اسکاندیناوی تقریباً همیشه از چوب جوش درخت توس ساخته میشوند.
چرا باید کوکسا درست کنم وقتی میتوانم آن را خریداری کنم؟
برای افرادی غیر از ساکنین اسکاندیناوی رفتن به همه جا با فنجان چوبی ممکن است کمی عجیب به نظر برسد.
با این حال، مردم سراسر اسکاندیناوی امروزه هنگام طبیعت گردی
در طبیعت وسیع شمالی از این ظروف آشامیدنی بیشتر از همیشه استفاده میکنند.
افراد علاقهمند به بوشکرفت در سراسر جهان کوکساها را به عنوان نمادی برای تجارت خود کشف کردهاند
و ساخت کوکسا برای خود به نوعی آغازکننده این حرکت است.
کوکساها یکی از نمادینترین سمبلهای مناطق شمالی اسکاندیناوی و فنلاند است.
ساخت کوکسا برای خود راهی عالی برای دستیابی به حس و روح این سمبل است.
ناگفته نماند که نوشیدن قهوه، چای یا هر چیزی از لیوانی که خودتان ساختهاید یک تجربه منحصر به فرد است که فقط شما میتوانید آن را به خودتان هدیه دهید.
چگونه باید شروع کنیم؟
بیایید به اصل موضوع بپردازیم و بفهمیم کدام رویکرد برای شما مناسبتر است.
همانطور که قبلاً اشاره شد، در واقع یک رویکرد وجود دارد و آن هم این است که «یک محصول واقعی بساز».
با این حال، بسیار مهم است که شما با استفاده از منابعی که در اختیار دارید چیزی تولید کنید که نشاندهنده هویت و رویکرد شما و در عین حال مطابق با سنتهای موجود باشد.
رویکرد خود را انتخاب کنید
از آنجا که تصمیم گرفتهاید کوکسای خود را بسازید، وقت آن است که رویکرد مناسب برای ساخت کوکسا را انتخاب کنید.
آیا شما از علاقهمندان بوشکرفت هستید و وقتی در کنار آتش نشستهاید فنجان را حکاکی میکنید؟
آیا یک مکان با تمام ابزار و انواع تجهیزات در اختیار دارید؟
آیا میخواهید تا حد ممکن به ایده و طرح اولیه کوکسا نزدیک باشید یا میخواهید ایدههای اصلی خود را عمدتاً در پروژه اجرا کنید؟
نکته اصلی در اینجا این است که میتوانید روش و رویکردی را انتخاب کنید که مطابق با نیازها، علایق و در حد توانایی شما باشد.
با این وجود، ما در اینجا روشی را ارائه میدهیم که از حداقل ابزار استفاده میکند و به ایده اصلی نزدیک است.
اگر بخواهید میتوانید این روش را بر اساس نیاز خود تغییر دهید.
تنها چیزی که برای این کار نیاز دارید تبر، اره، اسکنه، چاقوی حکاکی و در حالت ایده آل مقداری کاغذ سنباده است.
ابزارهای مورد نیاز را تهیه کنید
در ادامه با الهام از رویکرد بوشکرفتی، از تبر دستی کوچک و اره دستی برای کارهای خشن و کنده کاری اولیه استفاده خواهیم کرد.
برای کارهای دقیقتر و ظریفتر، به یک چاقوی حکاکی و حداقل یک اسکنه با انتهای خمیده یا ترجیحاً یک قاشق حکاکی نیاز دارید.
در حالت ایدهآل، برای ساخت کوکسا به چاقوی قلابدار یا تیغه کج نیاز خواهید داشت اما در حالت کلی، ضروری نیست.
بعد از تهیه ابزار زمان پیدا کردن چوب مناسب است.
یافتن چوب مناسب
کوکساهای اصلی همیشه از چوب جوش درخت توس ساخته میشوند.
زیرا چوب جوش به دلیل ساختار داخلی و شکل گرد طبیعی خود رشد بیشتری دارد و به همین دلیل بسیار بادوام است.
چوب جوش مناسب، دارای انحنایی مشابه فنجانی است که میخواهید بسازید.
کوکسای خوبی که از چوب جوش درست میشود ابزاری است که برای یک عمر همراه شما میماند.
ساخت کوکسا برای اولین بار میتواند چالش سخت و دشواری برای شما باشد.
اگر منابع کافی از جمله زمان در اختیار دارید بهتر است تلاش کنید و چوب جوش مناسب که مهمترین بخش در ساخت کوکساست را پیدا کنید.
با این حال، توجه داشته باشید که در برخی مناطق شما نمیتوانید به هر جنگل و دشتی که خواستید بروید و درخت یا حتی قسمتی از آن را برش بزنید.
بنابراین به طور رسمی قبل از انجام چنین اقدامی به اجازه صاحب زمین نیاز خواهید داشت.
از آنجایی که اکثر اوقات انجام این کار واقع بینانه نیست، باید خودتان تصمیم بگیرید که میخواهید چه اقداماتی انجام دهید.
در صورتی که تصمیم گرفتید بیاجازه این کار را انجام دهید و از سیاست هیچ اثری از خود باقی نگذار» پیروی میکنید باید چوب جوش را به گونهای برش بزنید که هیچ آسیبی به درخت نرسد.
چوب جوش نتیجه رشد بی رویه در درخت است که به آن سرطان درخت میگویند و درخت باید درمان شود.
نگران نباشید، همیشه میتوانید مسیر بسیار سادهتری را برای تحقق پروژه کوکسا در پیش بگیرید.
در صورتی که چوب جوش پیدا نکردید میتوانید از چوب معمولی توس استفاده کنید و کار شما سادهتر میشود.
بهطور کلی چوب درخت توس برای کنده کاری عالی است.
زیرا در مقایسه با چوب درخت صنوبر یا کاج بسیار سخت و بادوام است اما به خوبی با دست تراشیده میشود.
همه کوکساهای با کیفیت بالا که در اسکاندیناوی بهصورت بازاری عرضه میشوند از چوب توس معمولی میشوند و دوام و ماندگاری خوبی هم دارند.
بنابراین اگر زمان و منابع کافی برای پیدا کردن چوب جوش ندارید و یا علاقهای به رویکرد سنتی در ساخت کوکسا ندارید میتوانید پروژه ساخت را با چوب درخت توس ادامه دهید و از آن لذت ببرید.
در بسیاری از نقاط اسکاندیناوی، بهویژه در فنلاند مکانهای زیادی وجود دارد که چوبهای آماده و خرد شده را ارائه میدهند.
شما به سادگی میتوانید به آنجا بروید و بدون نیاز به مجوز قانونی چوب موردنیاز خود را پیدا کنید.
اگر به هیچ وجه قصد ندارید به اسکاندیناوی بروید و در منطقه دیگری از جهان زندگی میکنید، میتوانید به سادگی از چوبهای درختان دیگر یا هر چوب جوشی که پیدا میکنید استفاده کنید.
به خاطر داشته باشید که اگر از چوبهای نرم مانند چوب درخت صنوبر استفاده کنید فرایند تراشیدن بسیار راحت خواهد بود اما ماندگاری کوکسایی که با این چوبها درست میکنید زیاد نیست.
اگر از چوبهای سخت مانند چوب درخت گردو، زیتون یا گیلاس استفاده میکنید برای تراشیدن آنها به ابزار و تجهیزات بیشتری نیاز خواهید داشت.
چوب سبز بخصوص چوب جوش آن را میتوان به سادگی تراشید و این کار را میتوان بهراحتی با ابزار دستی انجام داد.
به خاطر داشته باشید که چوب سبز باید طی یک فرایند مشخص خشک شود.
در غیر این صورت اگر چوب خشک نشود، کوکسایی که درست میکنید در معرض خطر شکستن و ترک خوردگی خواهد بود.
طرح دلخواه خود را پیدا کنید
حالا که چوب مناسب را پیدا کردید و آماده تراشیدن آن هستید باید قبل از شروع کار ایده خوبی از محصول نهایی خود داشته باشید.
برای این که در مورد طرح کوکسا ایده بگیرید میتوانید در اینترنت جستجو کنید.
فقط به تصاویر نگاه کنید تا ایده ای در مورد آنچه امکان پذیر است و با سلیقه شما سازگار است، بدست آورید.
اگر می خواهید به طرح اصلی کوکسا پایبند باشید، قوانینی وجود دارد که باید آنها را در نظر داشته باشید و تحیقیات تاریخی در این مورد انجام دهید.
شکل اکثر کوکساهای امروزی که در بازار وجود دارند با طرح اصلی آن فاصله زیادی دارند.
البته به این معنی نیست که آنها نامناسب یا از نظر زیبایی ناخوشایند هستند اما از نظر تاریخی به طرح اصلی شباهتی ندارند.
به عنوان مثال، کوکساهای بازاری عمدتا دارای یک دهانه کاملا گرد در بالای آن هستند، زیرا توسط ماشین های درست میشوند که فقط می توانند دایرههای گرد را حک کنند.
طرحهای اصلی کوکسا دارای وسیعترین دهانه در حدود یک چهارم از لبه بودند تا از ریختن مایع جلوگیری شود.
بهترین ابزاری که میتوان از آن برای این طرح استفاده کرد چاقوی تیغه کج است.
برخلاف اقتباس های مدرن، هیچ نمونه تاریخی و قدیمی از کوکسا وجود ندارد که دارای سوراخ در دسته باشد.
نمونههایی که در دسته دارای سوراخ هستند ظاهراً فقط برای بازار گردشگری در دهه 1980 معرفی شده است. با این حال، توصیه ما این است که از سلیقه شخصی خود پیروی کنید و لزومی ندارد حتما مطابق سنت برای ساخت کوکسا عمل کنید.
آیا طرح و ایده اصلی خود را پیدا کردهاید؟
قبل از شروع به تراشیدن چوب، طرح را بکشید یا حداقل ایده نهایی آن را در ذهن داشته باشید.
به خصوص اگر با زحمت و تلاش زیاد چوب جوش پیدا کرده باشید نمیخواهید
پروژه خود را با طراحی اشتباه و اشکال نامناسب خراب کنید؛ بنابراین در این مورد وقت بگذارید.
تراشیدن چوب
زمان شروع کار است. در اولین قدم، پروژه خود را با یک اره بسیار
ابتدایی شروع کنید و یک قطعه چوب که براحتی در دست جا شود را برش بزنید.
می توانید با استفاده از تبر شروع به تراشیدن کنید تا شکل اصلی لیوان خود را مشخص کنید.
برای شروع بهتر است با چوبهای سبز کار کنید زیرا کنده کاری و پردازش آن بسیار ساده تر است.
به خاطر داشته باشید که چوب در فرایند خشک شدن تمایل به ترک خوردن دارد زیرا در این فرآیند قسمت بیرونی سریعتر از داخل خشک می شود.
با توجه به این امر، باید فرایند تراشیدن را از بخش داخلی کوکسا شروع کنید تا مطمئن شوید که چوب می تواند از داخل و خارج به یک میزان خشک شود.
در غیر این صورت بهتر است دست نگه دارید و اجازه دهید چوب خشک شود.
برای این کار میتوانید چوب را در داخل یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و آن را ببندید.
اگر چوب را برای چند روز در کیسه میگذارید، باید کیسه
را گاه به گاه باز کرده و بررسی کنید تا از ایجاد کپک جلوگیری شود.
بعد از خشک شدن چوب میتوانید بر اساس طرحی که کشیدهاید
شروع به تخلیه قسمت داخلی کوکسا کنید تا به شکل، عمق و اندازه دلخواه برسید.
اگر فقط از اسکنه استفاده می کنید، باید مراقب قسمت پایینی کوکسا
باشید که گره چوب را از بین نبرید و شیار عمیقی ایجاد نکنید.
اگر فقط از اسکنه استفاده کنید بعد از آن ناچارید مقدار زیادی سنباده کشی انجام دهید.
چاقوی قلاب دار در اینجا می تواند معجزه کند، اما ابزار دیگری به نام قاشق
حکاکی نیز وجود دارد که باید بخرید و اگر به طبیعت میروید آن را با خود ببرید.
قاشق حکاکی همانطور که از نامش پیداست شبیه به قاشق است و با آن میتوانید حکاکیهای ظریف انجام دهید.
هر چه کنده کاری و حکاکی شما نرم و ظریفتر باشد در انتهای کار سنباده کشی بسیار کمی باید انجام دهید.
اگر با چوب درخت توس کار می کنید هرگز از چوب مرکز درخت استفاده نکنید
زیرا احتمال شکستن و ترک خوردگی این قطعه بیشتر از قسمتهای دیگر درخت است.
پس همیشه به خاطر داشته باشید بدنبال چوبی باشید که از بخش مرکزی درخت دور باشد.
اصلاح و بهسازی
اگر شکل اصلی کوکسا بدست آمده است با چاقوی حکاکی آن را بتراشید تا به شکل نهایی مورد نظر خود برسید.
معمولاً قبل از اینکه بتوانید کوکسا را سنباده کشی کنید باید آن را به درستی خشک کنید.
مرحله خشک کردن یکی از ظریف ترین مراحلی است که اگر به درستی تنجام نشود،
آسیب های زیادی می تواند رخ دهد و به راحتی پروژه شما را خراب کند.
بنابراین وقت بگذارید و بی حوصله نباشید.
چندین استراتژی برای فرایند خشک وجود دارد.
یکی از روش های رایج این است که کوکسا را به مدت یک ساعت در آب بجوشانید و مقدار زیادی نمک به آن اضافه کنید.
نمک رطوبت چوب را میگیرد و باعث میشود خیلی سریعتر و یکنواختتر خشک شود.
از طرف دیگر می توانید کوکسا را در یک کیسه کاغذی قرار دهید و آن را در یک مکان خشک (نه گرم) ذخیره کنید و به آن زمان بدهید تا خشک شود.
فراموش نکنید که هر از گاهی کوکسا را بررسی کنید تا علائمی از کپک نداشته باشد.
این روند می تواند چندین هفته یا حتی ماه به طول انجامد.
بعد از اینکه حکاکی کوکسا را تمام کردید و خشک شد، می توانید سنباده کشی را شروع کنید.
سنباده کشی معمولاً با سنباده 80 دانه ای شروع میشود و بعد از آن میتوانید با سنبادههای نرمتر ادامه دهید.
اگر کوکسای شما نیاز به سنباده کشی زیادی دارد و قسمت داخلی آن دارای شیارهای عمیق است حتی میتوانید از سنباده 60 دانهای استفاده کنید.
اکثر سنبادهکشیها معمولاً با سنباده 80 دانهای شروع میشود و به ترتیب با سنباده 100، 150، 180، 240، 320، 400، 600، 800 تا 1200 ادامه پیدا میکند تا به آن نتیجه نهایی که میخواهید برسید.
سعی کنید که به ترتیب از سنبادهها استفاده کنید و تا جایی که ممکن است از هیچ کدام عبور نکنید.
اگر بعد از استفاده از سنباده 400 دانهای از نتیجه نهایی راضی بودید میتوانید کار سنباده کشی را متوقف کنید.
هنگام سنباده کشی با سنبادههای بالاتر از 80 دانه دیگر نیازی به تلاشی که در مرحله اول انجام دادید نخواهید داشت.
زیرا تمام سطح کوکسا صاف شده است و لبه و شیاری وجود ندارد که بخواهید آنها را برطرف کنید.
نهایی شدن کار
اگر به این مرحله رسیدهاید تبریک می گوییم!
شما اولین کوکسای خود را درست کرده اید و کار خارق العاده ای انجام داده اید.
هرچند هنوز کار شما تمام نشده است.
مواردی وجود دارند که در این مرحله باید در نظر داشته باشید.
برخلاف کوکساهای امروزی، کوکساهای سنتی تقریبا همیشه نوعی حکاکی و طرح در بالای دسته داشتند.
در کوکساهای سنتی معمولاً تکه ای از شاخ گوزن شمالی روی دسته حکاکی و صیقل داده میشود.
البته افزودن چنین طرحهایی به سلیقه شما بستگی دارد.
اما اگر می خواهید از همان طرح اصلی استفاده کنید و کوکسای خود را نیز از چوب جوش ساختهاید
باید توجه داشته باشید که برای این کار باید مراحل بیشتری طی کنید.
البته در نظر داشته باشید که برای حکاکی و صیقل دادن شاخ گوزن رو کوکسا ابزاری که در اینجا گفته شد کافی نیست و شما به ابزار بیشتری نیاز دارید.
بسیاری از کوکساهای اصلی دارای یک سوراخ کوچک با بند در دسته بودند.
به این ترتیب افراد می توانستند کوکسا را به کمربند خود آویزان کنند.
طرحهای سنتی را بررسی کنید و اگر تمایل داشتید میتوانید به دسته کوکسای خود یک سوراخ کوچک اضافه کنید.
حتی اگر بخواهید مهارتهای بوشکرفتی خود را تقویت کنید میتوانید از مواد طبیعی برای کوکسای خود ریسمان درست کنید.
برای نهایی کردن کار باید کوکسای خود را با روغن کاری کنید.
روغن کاری باعث افزایش ماندگاری کوکسا میشود و تمیز کردن آن را راحتتر میکند.
برای این کار می توانید از انواع روغن پخت و پز استفاده کنید اما بهتر است روغنی که استفاده میکنید طعم خنثی داشته باشید.
بنابراین سعی کنید از روغنهایی مانند روغن زیتون که طعم قوی دارند اجتناب کنید.
زمانی که روغن مناسب را یافتید به کوکسای خود روغن بمالید، بگونهای که چوب اشباع شود.
بعد از آن حدقل به مدت یک روز به آن فرصت دهید تا خشک شود.
افتتاح کوکسا
شما موفق شدید!
قطعاً اکنون زمان آن فرا رسیده است که از نتیجه زحمات خود لذت ببرید.
فنلاندیها معتقدند اولین نوشیدنی که از کوکسای خود میخورید دارای روح است و حس خوبی به شما میدهد.
ما درباره ریشههای سنتی این گفته مطمئن نیستیم اما قطعاً میتوانیم از نوشیدن با کوکسای خود لذت ببریم.
سخن پایانی
اکثر کوکساها اساساً با چاقوی حکاکی، تبر، اسکنه، اره دستی و کاغذ سنباده ساخته میشوند
و از قاشق حکاکی میتوان برای حک شاخ گوزن شمالی استفاده کرد.
پس شما هم میتوانید به راحتی با کمی مهارت برای خود کوکسا بسازید و از آن لذت ببرید.
فراموش نکنید که قبل از شروع به کار در مورد کوکسا به خوبی مطالعه کنید و سپس طرح و ایده خود را ابتدا روی کاغذ بکشید.
زمانی که طرح نهایی خود را انتخاب کردید آن روی چوب منتقل کنید و بر اساس خطوط برش را شروع کنید.
مطمئناً شما نمیخواهید چوبی را که به سختی بدست آوردهاید با طراحی ناقص خراب کنید.
اما اگر علاقهای به ساخت آن ندارید میتوانید انواع مختلفی از کوکساها که از بهترین و با کیفیتترین چوبها ساخته شدهاند را در وب سایت سرو کوه مشاهده کنید و کوکسای مورد نظر را خود را انتخاب و خریداری نمایید.
مراحل ساخت کوکسا
پیشنهاد میکنیم جهت اطلاع از آخرین محصولات و آخرین وقایع سروکوه را از طریق کانال اینستاگرام سروکوه دنبال کنیم